Türkiye’de konutlar neden satılmıyor?

Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) ilçe temsilcisi, emlakçı eğitmeni, Good Invest Gayrimenkul firması gayrimenkul danışmanı Ahmet Memiş, Türkiye’de konut satışları ile ilgili sorunları Almanya’dan Haberler’e açıkladı.

Toplum soruyor, “Konutlar neden satılamıyor?”

Son üç yıllık süreci inceleyelim: Pandemi döneminde konut üretimi yavaşladı. Döviz beklenenden fazla yükseldi. Büyük deprem meydana geldi. Genel ve yerel seçimler yapıldı. Dünyada çeşitli gelişmeler yaşanıyor. Konutların taraflara göre durumu.

Alıcılar açısından baktığımızda:

Önceki yıllara göre konut kredisi çekemiyor. Kampanya veya uygun faizli krediler verilmiyor. 0,69- 0,89- 0,99- İlk evim ve benzeri uygulamalar yapılmadı.

Son iki yıldır kamu bankaları oldukça az miktarda ve çok az kişiye kredi verdi. Özel bankalar ise çok yüksek oranda faizle konut kredisi veriyor. Talep edilemiyor.

Konut yatırım aracı olmaktan çıktı. Son yıllardaki vergi düzenlemeleri, tapu alım satım harçları, banka transfer sistemi ve diğer ödemeler, yatırımcıyı uzaklaştırıyor. Sadece zorunlu barınma ihtiyacı kadar satış oluyor.

Yabancı ülke vatandaşlarının ülkemizden konut satın almaları azaldı. Vatandaşlık hakkı almaları için gerekli miktar arttırıldı.

Kamu personel maaşları enflasyona yakın değerde arttı. Ancak her ailede iki maaşlı çalışan olsa dahi, nakit veya kredili konut alamıyorlar. Konut alabilmeleri için 20 yıl vadeli satışlar olmalı. Özel sektörde çalışanların gelirleri enflasyon kadar artmadı, artamadı. Bu kesim konut alamıyor. 25 yıl vadeli satış ile alabiliyorlar. Emekliler konutu takip edemiyor.

Ticaret ve sanayiciler için de benzer durumlar yaşanıyor. Sadece birkaç sektör düzenli gelir etmeye devam ediyor. Birçok esnaf ve sanayici orta ve uzun vadeli yatırım planı yapamıyor. Piyasaların geleceğini tahmin edemiyor. Bu nedenle sermayesini muhafaza edip konutu yatırım için tercih edemiyor.

Satıcılar açısından baktığımızda:

Konut üreticisi son üç yılda çok fazla ekonomik belirsizlik yaşadı, yaşamaya devam ediyor. Bitiş ve normalleşme süresi belli değil.

Üretici bugün 6 milyona satamadığı konutu, bugün yeniden 6 milyona yapamıyor. Maliyetine satsa bile alıcı yok, maliyetine satsa bile aynı fiyata yerine yenisini yapamıyor. Piyasalardaki belirsizlik nedeniyle satış politikası yapamıyor.

Pandemi ve deprem sonrası konutta yatırım tercihleri değişti. Büyük şehirlerin deprem tahminleri sektörü tedirgin ediyor. Büyük ve uzun vadeli proje üretemiyorlar.

Devletimiz son yıllarda yeni imar planı ve arsalar üretmiyor. Ne zaman üretileceği de belli değil. Bu konuda sosyal konut arsa çalışması başladı, sonucu henüz alınmadı.

Devletimizin açıklamalarını incelediğimizde konut üretim ve satış sıkıntısının, diğer probleme göre daha alt sıralarda yer aldığını görüyoruz. Orta vadede çözüm arama veya desteklememin olamayacağı kanaati ortaya çıkıyor.

Toplum olarak yeni piyasa dengesi kurulana kadar zorunlu ihtiyaçları karşılayıp, bütün yatırım araçlarının sonuçlarını takip edeceğiz.

Ahmet Memiş / Atem İlçe Temsilcisi / Emlakçı Eğitmeni / Good invest GM / 0090 505 680 6300